De moord op Emmett Till

We kennen allemaal wel enkele afschuwelijke verhalen uit de tijd van de segregatie in de Zuidelijke staten. Rosa Parks, James Meredith en de Little Rock Nine – ze komen veelvuldig terug in de geschiedenisboeken. Zelf had ik tot een aantal maanden geleden nog nooit gehoord van Emmett Till. Inmiddels is dat wel anders. In 2013 bezocht ik een aan hem gewijd museum en de locatie waar de jonge Emmett zijn doodvonnis tekende: de Bryant’s Grocery & Meat Market in Money, Mississippi.

Voorval in de Bryant’s Grocery and Meat Market
De 14-jarige Emmett Till groeide op in Chicago. In de zomer van 1955 verbleef hij enkele weken bij zijn oudoom Moses Wright, in Mississippi. Moeder Mamie had hem van tevoren nog gewaarschuwd: hij moest op zijn manieren letten. Ze vroeg haar zoon expliciet op te passen voor de blanken in Mississippi: “Als je moet knielen en buigen wanneer er een blanke passeert, doe het dan maar. In het Zuiden denken ze anders dan bij ons in Chicago.” Racistische moorden waren in Mississippi geen uitzondering. Emmett kwam aan op 21 augustus. Drie dagen later ging hij met enkele jongeren naar Bryant’s Grocery and Meat Market (zie foto, pand in 1955 en 2013). De winkel werd bestierd door het blanke echtpaar Roy en Carolyn Bryant. In hun zaak heeft Emmett volgens de overlevering openlijk geflirt met Carolyn; hij schijnt naar haar gefloten te hebben. De meningen over wat er nu precies gebeurd is die namiddag, liepen naderhand uiteen – maar in de regio gingen vanaf dat moment de wildste verhalen de ronde. Daarop besloot Bryant, samen met zijn halfbroer J.W. Milam, de jongen een lesje te leren.

De moord
Op 28 augustus 1955 ontvoerden Roy en zijn halfbroer de jongen rond 20:30 uur uit de woning van zijn oudoom. Ze brachten hem naar een oude schuur, waar hij geslagen en mishandeld werd tot hij bijna onherkenbaar was. Ze staken hem een oog uit, schoten hem neer en bonden een zware ventilator van een machine (zie foto, replica) rond zijn nek met prikkeldraad. Daarna gooiden ze hem in de Tallahatchie-rivier, dichtbij het plaatsje Glendora. Pas drie dagen later werd hij gevonden. Foto’s van het verminkte lichaam doorkruisten al snel het hele land. Emmett Till werd op 6 september begraven in Alsip, Illinois. Volgens sommigen kwamen meer dan 50.000 mensen het lichaam bekijken. Op dezelfde dag werden Bryant en Milam aangeklaagd.

Het proces
Aanvankelijk bekenden de mannen dat ze de jongen hadden ontvoerd, maar later beweerden dat ze hem ook weer hadden vrijgelaten. Het proces begon op 19 september en al vier dagen later sprak een jury, die uit twaalf blanke mannen bestond, de beklaagden vrij. De bespreking had niet langer geduurd dan zevenenzestig minuten: er was, zo klonk het, geen overtuigend bewijs. De snelle vrijspraak zorgde voor verontwaardiging over de hele wereld. Een woede die nog groter werd, toen Milam een jaar later tegen het tijdschrift Look tegen betaling toegaf dat hij en zijn broer Emmett hadden vermoord. Ze durfden deze bekentenissen nu te doen: ze konden immers niet twee keer konden worden vervolgd voor dezelfde misdaad.

Het Emmett Till Museum
Door de nationale media-aandacht rond de moord, het proces en de onvermijdelijke vrijspraak van de moordenaars, speelde deze lynchpartij een sleutelrol in het jaar dat de burgerrechtenbeweging echt op dreef kwam. Dat is de enige winst van deze vreselijke lynchpartij. Bijna zestig jaar na dato is Emmett Till gelukkig nog niet vergeten. Het vrije nieuwe Emmett (Louis) Till Historic Intrepid Center (ETHIC, 2006), gevestigd in een oude ‘cotton gin’, staat stil bij zijn leven en zijn tragische dood. Vanuit dit pand stalen de daders destijds het materiaal dat aan Emmet’s nek werd gebonden. Bezoekers krijgen een korte film te zien met onder meer filmbeelden van oudoom Moses Wright en het proces, en lopen daarna een ronde langs allerlei replica’s, waaronder het lijk van Emmett en zijn grafsteen; zie foto’s hieronder (klik erop voor een vergroting). Het was even zoeken en je moet even van de verharde weg, maar dit museum is zeker de moeite waard!