Een kerk op instorten

In het National Geographic magazine van november 2012 zag ik een prachtige foto (rechts, van Eugene Richards) van een kerk op instorten nabij Marianna, Arkansas. Met haar kapotte ruiten en geknakte toren is het een fotogenieke locatie, een plek die ik wel zou willen bezoeken mocht ik toch in de buurt zijn. Een jaar later kwam het er al van.

Mississippi Delta
Veel mensen kennen de Mississippi Delta wel: het noordwesten van de staat Mississippi, de karakteristieke regio met zijn unieke raciale, culturele en economische geschiedenis. Hier waren de katoenplantages, hier leefden de arme Afro-Amerikanen, hier was slavernij en segregatie, hier werd de blues geboren. Ik ben er in 2009 en 2013 geweest en heb dorpen als Clarksdale, Indianola en Greenwood in mijn hart gesloten. Een paar dagen in deze regio kan ik iedereen van harte aanbevelen (dé locatie om te overnachten is deze voormalige katoenplantage vlakbij Clarksdale).

Aan de andere kant van de rivier…
Wat niet iedereen weet, is dat het gebied aan de andere kant van de rivier de Mississippi bijna net zo’n interessante geschiedenis heeft. Deze regio wordt de Arkansas Delta genoemd (klik op het kaartje rechts) – en hierover ging het artikel in National Geographic. Rijkdom voor een kleine elite in een zee van armoede, racisme en andere misstanden; de mensen hadden het op deze vruchtbare bodem niet makkelijk. In het artikel werd onder meer het Elaine Massacre van 1919 genoemd, het ergste raciale bloedbad in de Amerikaanse geschiedenis, in het gehucht Hoop Spur, nabij Elaine. Een vrij onbekende tragedie waarbij vijf blanken de dood vonden en meer dan honderd zwarten. Bijna honderd jaar later is er van Hoop Spur weinig meer over; bij de woningen waar ooit bloed vergoten werd, zijn nu alleen nog maar akkers.

Temidden van al die ellende kende de gemeenschap ook in dit gebied veel culturele rijkdom, met als onbetwist epicentrum het nu wegkwijnende stadje West-Helena (foto rechts). King Biscuit Time, het programma dat doet verlangen naar vroeger en dat ‘Sunshine’ Sonny Payne al sinds 1951 vanuit dit stadje presenteert op radiozender KFFA, moet je een keer gehoord hebben. West-Helena heeft een jaarlijks hoogtepunt: het bluesfestival. De moderne landbouw heeft de cultuur verdrongen, maar de regio en haar ziel blijven voortleven in deze muziek.

Locatie van de kerk
En in deze regio ligt dus ook het dorpje Marianna, met haar 4.115 inwoners. We reden speciaal 150
kilometer om voor de Peters Rock Church; gebouwd in 1960, maar op deze plek heeft al veel langer een kerk gestaan met dezelfde naam. Ik had geen adres, alleen twee coördinaten die ik van tevoren in een app had ingevoerd: 34.7723193, -90.8373358. Groot was de vreugde toen we de kerk vonden! Het bouwval staat iets meer dan zes kilometer van Marianna, midden tussen de weilanden, nabij het kruispunt van Highway 79 en Lee County Road 309 – bekijk de locatie hier. In Nederland hadden we het pand allang gesloopt, alleen al voor de veiligheid, maar in de Verenigde Staten staat het er voorlopig nog wel even. Waar op de foto in National Geographic nog een toren te zien was, is ie in september 2013 verdwenen – zie de foto’s hier beneden. Maar verder is de sfeer precies zoals fotograaf Eugene Richards hem omschreef: “De kerk wordt niet meer onderhouden, maar blijft prachtig. Knielend op het kerkhof, luisterend naar krekels, kijkend naar een langslopende hond, werd ik me sterker dan ooit tevoren bewust van het verleden.”

In the middle of nowhere? Welnee… Na je bezoek aan de kerk van Marianna hoef je maar 100 kilometer te rijden voor het sfeervolle Memphis, Tennessee!! Maar keer zeker nog een keer terug naar het kloppende hart van het Zuiden: de Delta.

Postscriptum: hier een lijst met alle graven bij Peters Rock Church.