Jimi Hendrix, Ella Fitzgerald, Gladys Knight, Michael Jackson, James Brown, Bill Cosby, Ray Charles, Otis Redding, Aretha Franklin, Billie Holiday, Ben E. King, Sammy David Jr, Diana Ross & The Supremes, Marvin Gaye, Stevie Wonder, Mariah Carey en Alicia Keys. Allemaal hebben ze gemeen dat ze hun grote carrière begonnen in dezelfde muziektempel op 125 Street in Harlem, New York City. Het Apollo Theater is voor diverse muziekstijlen (en dan met name voor blues, soul en jazz) wat Carnegie Hall voor klassieke muziek is en Yankee Stadium voor honkbal: de plek waar je geweest moet zijn. Het belangrijkste theater ter wereld.
Het was een mooie avond, die 28e augustus 2013. Ik had de kaartjes al een paar maanden eerder bemachtigd en vandaag stapte ik dan het Apollo Theater binnen. Exact 50 jaar na de I Have A Dream-speech van Martin Luther King, en in de zwarte wijk Harlem gingen ze natuurlijk niet zomaar aan die herinnering voorbij. Op iedere straathoek werd ik geconfronteerd met King en zijn ‘March on Washington’, en ook in het voorprogramma van de show werd stilgestaan bij de belangrijkste toespraak van de 20e eeuw – zangeres Laurice Lanier zong een speciaal herdenkingsnummer en het was prachtig. Maar, to be honest, daar kwam het publiek, een mengelmoes van Afro-Amerikanen en toeristen, niet voor. Rond 20:00 uur begon het eindelijk. De befaamde Amateur Night.
Amateur Night
Het begon allemaal in de vroege jaren 30. In 1933 organiseerden Frank Schiffman en Ralph Cooper het eerste Harlem Amateur Hour en een jaar later verhuisde hij zijn show naar het Apollo Theater, waar het werd omgedoopt tot Wednesday Amateur Night. De show werd overal in de VS uitgezonden op de radio en werd al snel de meest bekende talentenjacht van Amerika. Eén van de eerste winnaars was de 15-jarige high school dropout Ella Fitzgerald, die eigenlijk was gekomen om te dansen, maar begon te zingen toen ze zag hoe goed de concurrentie was. Niet veel later was ze een ster. En zo zou het later veel meer talenten vergaan: het Apollo Theater werd een bakermat voor legendarische muzikanten en popsterren. Bijna iedere woensdag, al ruim tachtig jaar lang, proberen onbekende Amerikanen in de voetsporen te treden van Ella Fitzgerald en al die andere topartiesten. 
Op de afbeelding rechts zien we bijvoorbeeld James Brown op het podium van het Apollo Theater – na zijn overlijden reed de stoet vanzelfsprekend even langs het podium waar het voor hem allemaal begon.
Net als de wijk Harlem raakte het theater vanaf de jaren 70 in de versukkeling; even dreigde de zaal zelfs gesloopt te worden. Maar met de opleving van het gebied, begonnen omstreeks het jaar 2000, staat het Apollo weer prominenter dan ooit op de theaterkaart van New York. Steeds meer toeristen weten het pand te vinden, al is niet iedereen daar even blij mee – het authentieke karakter van vroeger is natuurlijk deels verdwenen. En daar zaten we dan, twee reizigers uit Nederland, vol verwachting. Wachtend op de nieuwe Alicia Keys.
Gejuich en boe-geroep
Na het voorprogramma met de DJ en Laurice Lanier, begon de talentenjacht. Vijf kinderen begonnen, met onder meer zang, dans (bekijk filmpje van 9-jarige Deshawn en zijn Michael Jackson-dans) en pianospel. Ze werden door het publiek tot sterren gebombardeerd; goed of slecht, er klonk een half uur lang enorm gejuich. Dat werd anders toen de volwassenen begonnen. Belangrijkste regel: vind je iets goed, dan juich je. Vind je iets slecht, dan laat je dat echter ook net zo hard horen. De amateurs worden geacht om tegen kritiek te kunnen en bij te veel boe-geroep gaan de lichten weer aan en is het tijd voor de volgende (voorbeeldfilmpje). Een geweldig spektakel: Amerikanen hoef je niet te vragen om hun mening te laten horen. Het was geweldig om hier een avond onderdeel van uit te maken.
Er was een gevarieerd aanbod. Er werd gedanst door koppels en ensembles, er werd gezongen, en er werd zelfs een vurige speech afgevuurd. De kwaliteit was wisselend, het amusementsgehalte bleef onverminderd hoog. Toen iedereen geweest was, werd het tijd voor de uitslag. Ook hier speelde het publiek een rol: er kwam een volumemeter op het podium en alle artiesten werden nog een keer naar voren gehaald. Hoe harder het gejuich, hoe hoger de volumemeter aansloeg, hoe meer kans iemand maakte op de eindoverwinning. Die eer ging uiteindelijk naar een zekere Kamilah Gibson – bekijk de video van een deel van haar optreden hier. Kierra Mccall, met de toespraak over verwachtingen in het hedendaagse Amerika, won de tweede prijs – bekijk een deel van haar speech hier. Naast de afbeeldingen die ik hieronder heb toegevoegd, kun je video’s en afbeeldingen van deze specifieke avond vinden op de website van het Apollo Theater.
Niet bij iedereen bekend, maar neem van mij aan: ben je in New York City, vergeet niet ruim van tevoren even kaartjes te reserveren voor een prachtige woensdagavond in Harlem. Zoals duizenden artiesten al zeiden de afgelopen 80 jaar: thank you, Apollo.
Speak Your Mind